Struktura polskiego rynku gazu

W strukturze sektora gazu ziemnego występują podmioty prowadzące następujące rodzaje działalności:

• przesył (OSP),
• dystrybucja (NOSD),
• obrót,
• magazynowanie,
• poszukiwanie i wydobycie.

Struktura sektora gazowego jest w wysokim stopniu zmonopolizowana. Wynika to z dominacji na rynku jednej grupy kapitałowej, jaką jest PGNiG, która bezpośrednio lub poprzez spółki zależne, prowadzi wszystkie wyżej wymienione rodzaje działalności, obejmując zasięgiem swojej działalności 98 proc. rynku. Ceny gazu podlegają więc taryfikacji i zatwierdzaniu przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Przesył

Funkcję Operatora Sieci Przesyłowej (OSP) pełni firma Gaz-System S.A., której zadaniem jest transportowanie gazu sieciami wysokiego ciśnienia.

Dystrybucja

Funkcję Narodowego Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSP) pełni Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o.

Obrót

Działalność ta polega na handlu gazem, który jest wydobywany ze złóż krajowych lub importowany. Największymi sprzedawcami gazu na rynku krajowym są firmy z GK PGNiG: PGNiG S.A. , PGNiG Obrót Detaliczny Sp. z o.o.

Poza firmami z GK PGNiG działalność w postaci handlu gazem prowadzi w Polsce kilka innych firm, z których największe znaczenie mają: Hermes Energy Group S.A. CP Energia, EWE Energia , oraz G.EN GazEnergia.

Magazynowanie

W Polsce funkcjonuje siedem podziemnych magazynów gazu, które zlokalizowane są w Brzeźnicy, Husowie, Mogilnie, Strachocinie, Swarzowie, Wierzchowicach i Kosakowie, które należą do PGNiG SA. W celu realizacji prawnego obowiązku wydzielenia operatora systemu magazynowania PGNiG S.A. utworzył spółkę celową - Gas Storage Poland Sp. z o.o., której podstawowym przedmiotem działalności jest wykonywanie zadań operatora systemu magazynowania. Spółka udostępnia pojemności i moce instalacji magazynowych w sposób optymalizujący ich wykorzystywanie.

Poszukiwanie i Wydobycie

Działalność ta polega na pozyskaniu węglowodorów ze złóż i przygotowaniu ich do sprzedaży. Obejmuje ona cały proces poszukiwania oraz wydobycia gazu ziemnego ze złóż, poczynając od przeprowadzenia analiz geologicznych, badań geofizycznych i wierceń, po zagospodarowanie i eksploatację złóż. Część wydobywanego gazu zaazotowanego podlega dalszemu przetworzeniu na gaz wysokometanowy w należących do PGNiG SA odazotowniach w Odolanowie oraz Grodzisku Wielkopolskim. W wyniku kriogenicznego przetwarzania gazu zaazotowanego PGNiG, oprócz gazu wysokometanowego, pozyskuje takie produkty jak skroplony gaz ziemny LNG, gazowy i ciekły hel oraz ciekły azot. W działalności tej wykorzystywane są pojemności dwóch magazynów gazu PMG Daszewo i PMG Bonikowo.

W zakresie GK PGNiG działalność w obszarze poszukiwania i wydobycia prowadzą dirmy PGNiG Upstream Norway AS, PGNiG Upstream North Africa B.V., Geofizyka Toruń Sp. z o.o., EXALO Drilling S.A.

Poza PGNiG, działalność taką prowadzą firmy: Petrobaltic S.A. mający wyłączną koncesję na poszukiwania i eksploatację złóż węglowodorów na polskim obszarze morskim obejmującym ok. 30 tys. km 2, EuroGas Polska Sp. z o.o., FX Energy Poland Sp. z o.o., RWE Dea Polska Oil Sp. z o.o., CalEnergy Gas Polska Sp. z o.o., CalEnergy Gas Polska Sp. z o.o. oraz Energia Zachód Sp. z o.o.