Komentarz miesięcznych zmian w produkcji energii elektrycznej w Polsce w obszarze źródeł gazowych
dr inż. Andrzej P. Sikora, prezes Instytutu Studiów Energetycznych
W strukturze produkcji EE z gazu ziemnego lipiec 2020 pokazuje 9,7% wobec 7,3% rok wcześniej.
Mamy pierwszy miesiąc nieznacznego wzrostu krajowej produkcji, o 7,4% w porównaniu do miesiąca poprzedniego (był to jeden z dwóch najniższych miesięcy w roku produkcji EE ) po trzech najgorszych miesiącach w roku. Spadło saldo wymiany transgranicznej o 8,8% w stosunku do czerwca choć nadal jest bardzo wysokie i wynosi 1 220 938 MWh wobec rekordowego czerwca 1 338 185 MWh.
Lipiec, kolejny miesiąc pandemii z rekordowymi wzrostami liczby zachorowań, w obszarze ropy i gazu kończy się spektakularnymi stratami i odpisami aktywów potentatów - Chevron Corp odnotował 30 lipca 2020 r. kwartalną stratę w wysokości 8,3 mld USD., największą od co najmniej trzech dekad, i dołączył do innych wydobywców (jak podał Reuters), odpisujących miliardy dolarów w aktywach z powodu spadku popytu na paliwo. Odpisy aktywów z wydobycia ropy i gazu Chevron wyniosły 5,6 mld USD, podobnie zresztą jak dokonały tego ENI, Total, Royal Dutch Shell strata 18,1 mld USD w drugim kwartale, a także BP 17,5 mld USD, który dodatkowo wypłaci najniższą dywidendę od czasu katastrofy Deepwater Horizon.
Lipiec to także ofensywa Niemiec w zakresie programu wodorowego dla UE, dla Niemiec. W tym gazowo/energetycznym komentarzu tylko jedna ciekawostka. Według Andreasa Schierenbecka, dyrektora generalnego Uniper SE, niemieckiego przedsiębiorstwa, które współfinansuje rurociąg NS2 i proponuje kolejny terminal LNG w Niemczech, w Wilhelmshaven, "nawet kontrowersyjne połączenie NS2 z Rosji do Niemiec może być zatłaczane w 80% wodorem".
Lipiec to duże cięcia w amerykańskiej produkcji LNG, które będą kontynuowane podczas sierpniowych załadunków. Pomogły one w uzyskaniu pewnej równowagi na globalnym rynku, ale handel na początku czwartego kwartału nadal jest wyceniany na rekordowo niskim poziomie w ostatnich miesiącach, poprawy nie widać.
Popyt na LNG pozostaje silny w Chinach i Indiach, przy czym import w lipcu wzrósł rok do roku, ale w innych częściach Azji jest niewiele wyraźnych symptomów dla wzrostu bardzo niskiego popytu. Azjatyckie ceny spot wzrosły w stosunku do holenderskiego TTF. Przewiduje się, że we wrześniu załadunki LNG w USA wzrosną, przy czym oczekuje się mniejszej liczby odwołań dostaw. Może to oznaczać wzrost liczby ładunków pływających (magazynów pływających), których dostawa zostanie znacznie wydłużona w czasie. Ponieważ pojawiły się obawy dotyczące nowego rozprzestrzeniania się koronawirusa w Europie i potencjalnego wpływu nowych blokad na zapotrzebowanie na gaz i energię to właśnie przeładunki w Europie mogą stanowić alternatywę dla anulowanych ładunków LNG w USA dla dostawców poszukujących szybkiej sprzedaży z obszaru Atlantyku.
W Polsce rynek gazu został w lipcu postawiony przed faktem zapłaty przez Gazprom na konto PGNiG 1,5 mld dolarów nadpłaty za zawyżone ceny gazu po decyzji sądu arbitrażowego, który poinformował w specjalnym oświadczeniu, że zamierza się odwołać od decyzji sądu i że prowadzone są także rozmowy o zrewidowaniu ceny kontraktowej od 2017 roku. Rosyjski koncern chce jej podniesienia.
PGNiG poinformował, że zgodnie z porozumieniem z Gazpromem 1 lipca był ostatecznym terminem zapłaty w/w kary. Data wynikała z aneksu do umowy jamalskiej podpisanego przez te spółki. Natomiast, kluczowa była informacja o podpisania listu intencyjnego PKN Orlen S.A. ze Skarbem Państwa (SP) na przejęcie akcji PGNiG S.A. "
W dniu 14 lipca 2020 roku podpisany został list intencyjny pomiędzy spółką a Skarbem Państwa w sprawie procesu przejęcia kontroli kapitałowej przez PKN Orlen nad spółką Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo" - napisano w komunikacie.
Proszę sobie wyobrazić, że po 18 miesiącach negocjacji Bruksela wyrazi warunkową zgodę na przejęcie kontroli kapitałowej nad PGNiG (przypominam, że PKN Orlen jest głównym odbiorcą gazu ziemnego z PGNiG - powstanie na przykład temat cen transferowych), a warunkami KE będą, aby wymienić kilka pierwszych możliwości:
a) Sprzedaż 50% zdolności magazynowych gazu ziemnego w Polsce
b) Utworzenie drugiego niezależnego dystrybutora gazu ziemnego, gdzie zostanie przekazanych 40% obecnych Klientów PGNiG
c) Zwolnienie 40% zdolności regazyfikacyjnych wykupionych przez PGNiG w terminalu LNG
d) Sprzedaż aktywów wytwórczych bazujących na gazie ziemnym, kogeneracyjnych/ciepłowniczych
PGNiG skutecznie bronił swoich pozycji firmy dominującej przez ostatnie 15-18 lat. Teraz na wniosek PKN Orlen (vide LOTOS) oddamy Brukseli decyzję co do "
warunków zaradczych".
Mam takie spostrzeżenie dot. transakcji PKN - PGNIG.
W mojej ocenie bardziej korzystną sytuacją dla Skarbu Państwa byłoby zrealizowanie przejęcia przez PGNIG a nie PKN Orlen, ponieważ PGNIG ma lepszy bilans (więcej gotówki, zwłaszcza po wypłacie rekompensaty z Gazpromu, niski dług netto/EBITDA) i większy udział Skarbu Państwa (SP) w akcjonariacie. Skarb Państwa skorzystałby na tym, że przy gotówkowym wezwaniu PGNIG na PKN, do budżetu trafiłaby gotówka ze sprzedaży pakietu SP w PKN (27,5%; >6,5 mld PLN). W PKN już takiego komfortu nie ma a sama Spółka komunikuje, że nie chce przekroczyć wsk. 2,5x DN/EBITDA i preferuje transakcję bezgotówkową (wymiana akcji), żeby zostawić środki na inwestycje w OZE i na dywidendę.
Przy obecnej legislacji, po wymianie akcji PKN ze Skarbem Państwa (SP) w PGNIG (emisja nowych akcji PKN do wszystkich akcjonariuszy PGNIG; większa szansa na zgodę na WZA PKN), udział SP w PKN wzrósłby z 27,5% do 52,5% i musiałby zrobić wezwanie do 66% (chyba, że zmieni się prawo, i transakcja ze SP będzie wyłączona z tego obowiązku). W przypadku, gdyby PKN emitowałby nowe akcje tylko do SP w PGNIG, udział Skarbu Państwa wzrósłby do 62,4% i wielkość wezwania w PKN byłaby niższa, niż w poprzednim wariancie. Żeby PKN nie przekroczył progu 66% w PGN (w celu uniknięcia wezwania na 100%), PKN może wymienić się akcjami ze SP na 65,9% (zamiast 71,9%) a udział SP w PKN wyniósłby ok. 60,8%. Opcja wymiany akcji jedynie ze Skarbem Państwa zwiększa udział SP w PKN i zmniejsza wielkość emisji do 66% w PKN. Oczywiście metodą na zwiększenie udziału SP w akcjonariatach przed transakcją jest przeprowadzenie skupu akcji własnych, zarówno w PKN, jak i w PGNIG.
Pozostawiam Państwa z tymi przemyśleniami.